Oluşturulma Tarihi: Mayıs 30, 2022 21:37
Özellikle üniversiteyi kazanan pek çok kişi yatay geçiş nasıl yapabileceğine dair bilgi almaya çalışıyor. Günümüzde bu durum pek çok kişinin farklı bölümlere geçiş yapmasını istemesi ile beraber ortaya çıkmaktadır. Peki, yatay geçiş ile bölüm değiştirme nasıl yapılır? Üniversite yatay geçiş ile bölüm değiştirilebilir mi detayları ile derledik.
Birçok değişik sebepten dolayı üniversiteyi kazananlar daha sonra farklı bölüme geçiş yapmak istiyor. Özellikle bunu üniversite sınavına girmeden gerçekleştirme konusunda yatay geçiş ön plana çıkmaktadır. Bunun hangi aşamalar doğrultusunda gerçekleşeceğine dair ise internet üzerinden araştırma yapılmaktadır. Belli aşamaları tamamlamak suretiyle bölümler arası yatay geçiş gerçekleştirmek mümkün.
Yatay Geçiş ile Bölüm Değiştirme Nasıl Yapılır?
Üniversite kazandıktan sonra artık yatay geçiş ile beraber farklı bölümlere giriş olanağı bulunuyor. Günümüzde meslek değiştirmek ya da okuduğu bölümü beğenmemek gibi Birçok sebepten dolayı bu durum öne çıkmaktadır. Yatay geçiş ile bölüm değiştirmek için ise ele alınması gereken belli başlı bazı kriterler bulunur.
- Üniversite not ortalamasını 2.00’dan yüksek olması gerekir.
- Gireceği bölümün almış olduğu puan türüne bağlı olarak -15 ya da +15 aradığında bulunması önemlidir.
- Puan sınırı söz konusu olduğu zaman ise kişinin yerleştirildiği süreç ele
alınır.
- Yatay geçiş üzerinden başvurular ise genel olarak üniversite sınavından 1 ay kadar önce başlar.
Bu şekilde yukarıdaki işlemler doğrultusunda bölümler arası yatay geçiş gerçekleştirmek mümkün. Tabii özellikle kişinin okumuş olduğu gün üzerinden not ortalamasını mümkün olduğu kadar yukarıda tutması önemli yer taşıyor. Çünkü bu durum aynı zamanda kişinin gireceği yeni bölüm kapsamında bir sıralamayı da ele alır. Yani rakipleri geride bırakıp yeni bölüme geçmek için belli bir not ortalaması yakalamak gerekir. Aynı zamanda bu durum gidilecek olan üniversiteye bağlı olarak da değişkenlik gösterir.
Üniversite Yatay Geçiş ile Bölüm Değiştirilebilir mi?
Bölümü beğenmemek ya da farklı bir meslek yapmak isteyen birçok kişi bölüm değişikliği gerçekleştirmektedir. Elbette aynı zamanda bunun daha birçok farklı sebebi olduğunu ifade etmek mümkün. Ancak günümüzde artık tekrar üniversite sınavına girmeye gerek olmadan bölümler arası yatay geçiş gerçekleştirme imkanı bulunuyor. Bu geçiş işlemi aynı zamanda programlar arası geçiş olarak da değerlendirilir. Bu durum hem kişinin kendi okuduğu üniversite hem de farklı bir üniversite üzerinden yapılabilmektedir. Yani kişi kendi Üniversitesi içerisinde bir bölüme giriş yapabilir. Aynı zamanda başka bir üniversitede bulunan değişik bir bölüme de geçiş yapma şansı bulunuyor. Bunu gerçekleştirmek için ise yukarıda verilen gerekli kriterler aşamalı olarak ele alınmalıdır.
Üniversitede Yatay Geçiş Ne Zaman Yapılır?
Üniversitede yatay geçiş aynı zamanda bölümler arası geçiş olarak da bilinir. Bu durum diğer bir ifadeyle programlar arası değişim şeklinde anlatılır. Günümüzde bunu üniversiteyi kazandıktan sonra gerçekleştiren birçok üniversite öğrencisi bulunuyor. Yatay geçiş ise genel olarak ilk dönemin sonunda ele alınır. Tabii bu durum üniversitelere bağlı olarak da değişkenlik gösterebiliyor. Bazı üniversiteler ise ilk dönem yerine dönemin sonunda bu işlemi gerçekleştirme izni verir. Böylece birinci yılın son dönemine doğru işlemin tamamlanması gerekir. Çünkü ilk yıl bittikten sonra bu işlemi gerçekleştirme imkanı bulunmuyor.
Üniversitede Yatay Geçiş Neden Yapılır?
Özellikle meslek değişimi üniversiteyi kazandıktan sonra pek çok kişinin istediği durumlar içerisinde yer alıyor. Aynı zamanda okuduğu bölümü beğenmeyen kişiler de yeni bir deneyim konusunda üniversitede yatay geçici değerlendirir. Tabii aynı zamanda bireysel birçok sebepten dolayı yatay geçiş bölümler arası yapılmaktadır.
Yatay Geçiş Nedir?
Bir üniversiteyi kazandınız ve yerleştiniz. Fakat kazandığınız bölümden ya da üniversiteden memnun değilsiniz.
Önünüzde birkaç seçenek mevcut:
- A) Aynı üniversitede farklı bir bölüme geçebilirsiniz
- B) Farklı üniversitede farklı bölüme geçebilirsiniz
- c) Farklı üniversitede aynı bölüme geçebilirsiniz
Yatay Geçiş Nedir?
Üniversite sınavı sonucu bir programa yerleşen öğrencilerin bazı kurallar çerçevesinde belli bir süre sonra aynı ya da farklı bir bölüme ya da başka bir üniversiteye geçmek istemeleri sonucu oluşturmuş bir uygulamadır.
Yatay Geçiş Şartları Nelerdir?
Maalesef her isteyen öğrenci her istediği üniversiteye ya da bölüme geçemiyor. Öyle olsaydı üniversite sınavının da bir mantığı kalmazdı.
YÖK’ün yatay geçi hakkında yayınladı pratik tablo burada.
Örnek kurumlar arası yatay geçiş şartları, Marmara üniversitesinin sayfası burada.
Örnek kurum içi yatay geçiş şartları, Marmara üniversitesinin sayfası burada.
Yatay geçiş kontenjanları burada
Yatay geçiş için de bazı kurallar var.
Puan Türü:
Öğrencinin okuduğu program ile geçiş yapmak istediği programın puan türü farklı ise, sınava girdiği yıl geçiş yapacağı bölümün puan türünün hesaplanmış olması gerekmektedir (örneğin, TM1 den MF4 ‘de geçiş yapmak isteyen öğrencinin, sınava girdiği yıl MF4 puanının da hesaplanmış olması gerekir).
Not Ortalaması:
Yatay geçiş yapmak için aranan ilk şart yüksek not ortalamasıdır. İstenen en düşük not ortalamasını üniversiteler kendisi belirler ve genelde en düşük ortalama 4.00 üzerinden 3.00 ile 3.50 arasında değişir. Yatay geçiş kontenjanlarının sınırlı olduğu düşünülürse, en yüksek ortalamaya sahip olan öğrencinin şansının daha yüksek olduğu görülür.
Geçiş Zamanı:
Öğrenciler en erken I. öğretim yılını tamamladıklarında yatay geçiş başvurusu yapabilir. Hazırlık ilk yıl sayılmaz, öğrencilerin not ortalamasının hesaplanabilmesi için bölümlerinde bir yılı tamamlamaları gerekir. Ön lisans programlarında (2 yıllık) ilk yarıyıl ya da son yarıyıl için; lisans programlarıda ise (4 yıllık) ilk yıl ya da son yıl için başvuru yapılamaz.
Başvuru zamanı:
Başvurular genellikle yaz aylarında yapılır. Her üniversite kendi başvuru tarihini belirler ve bunu web sitesinde yayınlar.
Başvuru sayısı:
Bir öğrenci 2 kez başvurabilir. Üniversitenin onayı olduğu sürece, bir kez reddedilen bir öğrenci bir sonraki yarıyılda da başvuru yapabilir. Bu kararlar tamamıyla üniversitelere bırakılmıştır. Normalde 2. başvuru, 2. öğretim yılı sonunda yapılır.
Öğrenci Sayısı:
Bir bölüme yatay geçişle kaç öğrenci alınacağı genellikle o bölümün öğrenci kontenjanı ile orantılıdır. Bu oran % 5-10 arası olabilir. 100 kişilik bir kontenjanı olan bölüm 5 öğrenci alabilir. Bu sayılar da üniversiteler tarafından belirlenir ve açıklanır.
Özel Durumlar:
Kayıt dondurmuş olanlar yatay geçiş hakkını kaybetmez. Disiplin cezası almış öğrenciler yatay geçiş için başvuramaz.
Aşırı dikkat:
Her ne kadar yukarıda yatay geçiş için gereken genel şartları vermiş olsak da her üniversite kendi yatay geçiş şartlarını senatolarında belirler.
Adayların not ortalaması, sınava girdiği seneki ilgili puan türündeki puanı gibi ve eğer varsa ortak derslerdeki başarısı gibi kriterler üniversite senatolarında değerlendirilir ve yatay geçiş başvuruları üniversitelerin ayırdıkları kontenjanlara göre kabul edilir.
Bu nedenle yatay geçiş yapmak isteyen bir öğrenciyseniz hedeflediğiniz üniversitenin web sayfasında yer alan yatay geçiş şartlarını mutlaka inceleyin.
Kurum İçi Yatay Geçiş:
Öğrenciler kayıtlı oldukları üniversite içinde ilgili bölümler arasında da belli şartları yerine getirdikleri takdirde yatay geçiş yapabilirler.
Bir fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulunun kendi bünyesindeki veya aynı üniversite içinde yer alan diğer fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulunun bünyesindeki eşdeğer düzeyde diploma programlarına ilgili yönetim kurulu tarafından belirlenen kontenjan olursa yatay geçiş yapılabilir.
Örneğin: İstanbul üniversitesi işletme fakültesinde yer alan işletme bölümünden iktisat bölümüne geçiş.
Ya da Marmara üniversitesinin fen edebiyat fakültesi sosyoloji bölümünde okuyan öğrencinin yine aynı fakültedeki psikoloji bölümüne geçmesi gibi.
Aynı yükseköğretim kurumunda, aynı programlarda birinci öğretimden, ikinci öğretime kontenjan sınırlaması olmaksızın geçiş yapılabilir.
Yetenek sınavı ile girilen programlara geçişte, diğer şartların yanı sıra yetenek sınavında da başarılı olma şartı aranır.
Üniversite bünyesindeki aynı düzeyde fakat farklı puan türü ile öğrenci kabul eden diploma programları arasında yatay geçiş başvurusu yapılabilmesi için, öğrencinin merkezi sınava girdiği yıl itibarıyla geçmek istediği diploma program için geçerli olan puan türünde aldığı merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği diploma programına eşdeğer yurt içindeki diğer üniversitelerin diploma programlarının en düşük taban puanından az olmaması şartı aranır.
Vakıf üniversitelerinin bir programında burslu öğrenim görmekte olan öğrenciler yatay geçiş yaptıklarında burslarını kaybetmiş olurlar.
Kurumlar Arası Yatay Geçiş:
Genel yatay geçiş koşullarından bahsettik. Şimdi de kurumlar arası geçişden bahsedelim kısaca.
Kurumlar arası yatay geçiş öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, başka bir üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapması anlamına gelir (örneğin, İstanbul işletmeden, Boğaziçi işletmeye geçiş).
Kurumlar arası yatay geçiş için öğrencinin, kayıtlı olduğu programda bitirmiş olduğu dönemlere ait genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 60 olması gerekir.
Not ortalaması şartını sağlayamayan ancak merkezi yerleştirme puanı, geçiş yapmak istediği diploma programının taban puanına eşit veya yüksek olan adaylar da yatay geçiş başvurusunda bulunabilir. Bu şekilde başvuran adayların başvuruları not şartına göre başvuran adayların yerleştirmesi bittikten sonra boş kalan kontenjan olması halinde değerlendirilir.
Tamamen veya kısmen yabancı dil ile eğitim yapan yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapacak adayların: Geçiş yapacakları kurumun yapacağı yabancı dil yeterlilik sınavından başarı sağlamaları ya da ulusal veya uluslararası geçerliliği bulunan yabancı dil sınavlarından (TOEFL, IELTS vb) geçiş yapacakları kurumun belirlediği başarı düzeyinde bir puan almaları gerekir.
Hangi Kurumlar Arasında Yatay Geçiş Olabilir?
- Açıköğretim ya da Uzaktan Eğitim Programlarından Normal Öğretime Yatay Geçiş Yapılabilir.
Öğrencinin öğrenim görmekte olduğu programdaki genel not ortalamasının 100 üzerinden en az 80 olması gerekir. Ya da öğrencinin kayıt olduğu yıldaki merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği üniversitenin diploma programının o yılki taban puanına eşit veya yüksek olması gerekir.
- Açıköğretim ya da Uzaktan Eğitim Programları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir.
- Birinci veya İkinci Öğretim Programlarından Açık veya Uzaktan Eğitim Programları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir. (Geçilen programın ücretini ödemek gerekir.)
- İkinci Öğretim Programları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir.
Bir ikinci öğretimden sadece ikinci öğretim diploma programlarına geçiş yapılabilir. Ancak ikinci öğretim diploma programlarından başarı bakımından bulunduğu sınıfın ilk % 10’una girerek bir üst sınıfa geçen öğrenciler birinci öğretim diploma programlarına kontenjan varsa yatay geçiş yapabilirler.
- Merkezi Yerleştirme ile Öğrenci Alan Bir Programdan Özel Yetenek Sınavı ile Öğrenci Alan Bir Programa Yatay Geçiş Yapılabilir.
Öğrencinin genel not ortalamasının ya da merkezi yerleştirmeden aldığı puanın yeterlilik göstermesinin yanı sıra öğrencinin özel yetenek sınavında da başarılı olması gerekir. Ayrıca özel yetenek sınavı ile öğrenci alınan diploma programlarından, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan diploma programlarına yatay geçiş yapılamaz.
- Türk Silahlı Kuvvetleri ve Polis Akademisi ile Diğer Yükseköğretim Kurumları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir.
Türk Silahlı Kuvvetleri ile Polis Akademisi ve bağlı yükseköğretim kurumlarında ön lisans ve lisans düzeyinde öğretime devam eden öğrenciler kendi özel kanunlarınca düzenlenen hükümler çerçevesinde ve bu yönetmeliğin konuyla ilgili hükümlerine uygun olarak diğer yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapabilirler.
Bu kurumlardan Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliğinin 10. maddesinde sayılan fiiller nedeniyle başarısızlık veya disiplinsizlik nedeniyle ilişiği kesilenler diğer yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş için başvuramazlar. Diğer sebeplerle ilişiği kesilen öğrenciler, ilişiklerinin kesildiği tarihten itibaren iki yıl içinde diğer yükseköğretim kurumlarına geçiş için başvurabilir.
Bu başvurular, kurumlar arası yatay geçiş hükümlerine göre değerlendirilir.
- Yurdışındaki Yükseköğretim Kurumları ile Türkiye’deki Yükseköğretim Kurumları Arasında Yatay Geçiş Yapılabilir.
Üniversite senatoları, yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından yapılacak yatay geçişler için de kontenjan belirler. Tüm yükseköğretim kurumlarının yurtdışı öğrenci kontenjanları ile başvuru şartları ve değerlendirme takvimi YÖK’ün internet sayfasında ilan edilir.