En az 7 kişinin bireysel kazanç paylaşımı hedeflemeden ortak bir amaç doğrultusunda bir araya gelmesiyle dernek kurmak mümkündür. Dernek kuruluşu yapmak istiyorsanız, başlangıç aşamasında her şey kolay görünebilir. Kurucu üyeler tarafından doldurulup imzalanmış kuruluş bildirim formu, dernek tüzüğü ve kira kontratı gibi vb. evrakları teslim ettiğinizde dernek kuruluşunu yapmış olursunuz. Ancak bu işin doğrusu sadece evrak teslim etmek ve dernek kuruluşu yapmaktan ibaret değildir. Dernek nasıl kurulur diyenlerin asıl dikkat etmesi gereken konu, herhangi bir idari ya da adli cezaya maruz kalmadan, dernek işletmesi nasıl yapılır olmalıdır. Bir çok dernek yönetimi başlangıçta yaptıkları eksiklikler nedeniyle büyük zorluklar yaşamaktadır. Bu makalede dernek kuruluşu, yönetimi, gerekli evraklar, tüzüğü ve muhasebesi hakkında en güncel bilgileri sizlerle paylaşalım. Show
Dernek Nasıl Kurulur – Dernek kurmak Öncelikle dernek nasıl kurulur diye araştırma yaptığınızda, internette karşınıza çıkacak olan bir çok bilginin güncel olmadığını ve uzmanlar tarafından yazılmadığını fark etmelisiniz. Örneğin; 26 Mart 2020 tarihinde 5253 sayılı Dernekler Kanununda yapılan değişikliklerle ilgili bilgi paylaşımı yapan kaynak sayısı yok denecek kadar azdır. Ayrıca dernek kurmak için gerçek ya da tüzel en az 7 kişinin bir araya gelmesi ve 6 ay içerisinde yapılacak olan genel kurula kadar 16 kişi olmaları gerektiği gibi. Dernek kuruluşunda genellikle yapılan hatalar; dernek tüzüğü dışına çıkmak, evrakta eksiklik, usul hataları ve bir takım kanuni aykırılıklardır. Yapılan bu aykırılıklar mülki idari amirlik veya dernekler büro şefliği tarafından bir tebligatla bildirilir. Ancak bu tebligat gönderimi 25772 sayılı Dernekler Yönetmeliği Madde 6’ya göre keyfiyet bir yazdır. 30 gün içerisinde herhangi bir eksikliğin giderilmemesi gibi bir durumda Dernekler büro şefliği, Asliye Hukuk mahkemesinde dava açılması ve derneğin fesih işlemlerinin yapılması için Cumhuriyet Savcılığına bildiride bulunur. Tabi bazı kasıtlı olmayan hatalarda dernek yönetimine 500 TL ile 5000 TL arasında idari para cezası verilir. İçerik
4721 sayılı Türk Medenin Kanununa göre fiil ehliyetine sahip olan herkes, önceden haber vermeksizin dernek kurma hakkına sahiptir. Dernek kurmak için gerekli evraklar İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne ( Eski Adı: Dernekler Müdürlüğü ) teslim edilip, alındı belgesi tarafınıza verildikten sonra dernek tüzel kişilik yani resmiyet kazanmış olur. Siz diğer dernek kuruluş işlemleri ile ilgilenirken, en il mülki idare amirliği, evraklarınızı 60 gün içinde inceler. Herhangi bir noksanlık olması durumunda 30 gün içerisinde derhal düzeltmeniz tebligat ile istenir. Düzeltilmediği taktirde fesih için dava açılması talep edilir. Dernek Nasıl KurulurŞimdi adım adım dernek kuruluş işlemlerini sıralayalım. Dernek nasıl kurulur ve dernek kurmak için doldurmanız gereken evraklar için:
Dernek nasıl kurulur diyenler için yukarıda yapılması gerekenleri maddeler halinde sıraladık. Evet, bu aşama istisna durumlar hariç oldukça kolay görünebilir. Ancak dernek kurduktan sonra yapılması gerekenler asıl zor görünen kısımdır. Defter tutulması (karar defteri, işletme defteri, üye defteri, evrak kayıt ve demirbaş defteri ), genel kurul yapma, iç denetim, beyanname verme, mal bildirimi vb. kompleks süreçler sizi bekliyor olacak.
Dernek kuruluşu için alındı belgesi aldıktan sonra, tutulması zorunlu olan defterler notere ya da il dernekler müdürlüğüne onaylatılır. İlerleyen zamanlarda banka hesabı açılması, DERBİS şifresi alma, makbuz alma vb. kararları yönetim kurulunca alıp hem imzalayıp hem de notere onaylatarak diğer işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Bu makalede dernek nasıl kurulur diyenler için sadece başlangıç aşamada yapılması gerekenleri ve dernek kurma şartlarını anlattık. Defter tutma, mal bildirimi, bağış alma, dernek muhasebesi, dernekler hukuku, yardım toplama, proje başlatma, dernekler iktisadi işletmesi gibi konulara ayrı başlıklarda değindik. Bu konular yüzeysel anlatılamayacak şekilde istisnalara sahiptir. Detaylı bir şekilde okumanız, hatta bilgi almanız tavsiye edilir. Dernek Kurma MaliyetiYasalarca belirlenmiş herhangi bir dernek kurma maliyeti yoktur. Yani il sivil toplum müdürlüğü tarafından sizden belirli bir sermaye ayırmanız ya da ödeme yapmanız istemez. Medeni kanun çerçevesinde her bireye dernek kurma, üye olma ve üyelikten çıkma hakkı tanınmıştır. Bu hak ücrete veya harca bağlanamaz. Tabi bu durum sadece dernek kuruluş aşaması için geçerlidir. Sırasıyla Defter maliyeti, noter tasdik ücretleri, kırtasiye masrafları, beyanname oluşturma, genel kurul toplama vb. gibi konularda asıl maliyetleri olacaktır. Bu maliyetlerin neler olduğu konusunda daha detaylı bilgi almak için Dernek Kurma Maliyetibaşlıklı yazıyı inceleyiniz. Dernek Tüzüğü Nasıl OlurDernek tüzüğü hazırlamak için öncelikle yasalarca belirlenmiş olan dernek tüzüğü zorunlu unsurları doldurmanız gerekiyor. 5253sayılı kanunun 4. maddesinde zorunlu tüzük unsurları belirtmiştir. Dernek kurmak için aşağıda yer alan unsurların mutlaka tüzüğünüzde yer alması gerekiyor.
Yukarıda yer alan maddeler mevzuatta bulunan zorunlu dernek tüzüğü unsurlarını içermektedir. Bunlar dışında var olan detaylara mutlaka yer verin. Ekleyeceğiniz detayların mevzuata ve kanuna herhangi bir aykırılık teşkil etmemesi gerekiyor. Bir çok derneğin tüzük örneğine Google üzerinden ulaşmanız mümkün. Tabi sadece örnek amaçlı incelemelisiniz. Hazır tüzük kullanmanız başvuruda sorun yaşamanıza neden olabilir. Dernek tüzüğü nasıl hazırlanır başlıklı yazıda başarılı bir dernek tüzüğü hazırlamak için ihtiyacınız olan tüm detaylara ulaşabilirsiniz. Dernek İlk Genel KuruluDernek kuruluş bildirimini il dernekler müdürlüğüne verdikten sonra, kurum 60 gün içerisinde inceleme yapar. Herhangi bir noksanlık görülürse, yazılı tebligatla derhal düzeltilmesi için 30 gün süre tanınır. Tüm bu dernek tüzel kuruluş aşamasını başarılı ile tamamlayan dernekler, 6 ay içerisinde ilk genel kurulunu yapıp, zorunlu dernek organlarını belirlemek zorundadır. Zorunlu dernek genel kurulu 6 ay içerisinde, yapılmadığı taktirde derneğin kendiliğinden feshi gerçekleşir. İlk dernek genel kurulu toplantı tarihinden 15 gün önce gün, saat, tarih ve toplantı gündemi, katılım hakkı olan üyelere kitle iletişim araçları ( yerel gazete, internet sitesi, e-mail…) bildirilir. Bu toplantıda en az 5 asil ve 5 yedek yönetim kurulu üyesi seçmeniz gerekiyor. Akabinde 3 asil ve 3 yedek denetim kurulu üyesi seçmelisiniz. Kısacası ilk genel kurulu yapabilmeniz için dernek zorunlu üye sayısının en az 16 olması gerekir. Dernek İlk genel kurul toplantısını yaptıktan sonra, dernekçilik faaliyetlerine ara vermeden devam edebilirsiniz. Genel kurulların yapılış şekli itibari ile bazı kanunlara uymanız gerekli. Detaylar için Dernek Genel Kurulu Nasıl Yapılır başlıklı makaleyi inceleyebilirsiniz. Dernek Kurma ŞartlarıDernek kurmak ve üye olmak anayasal ve kanunlar güvencesinde tanınmış haklardır. Medeni kanun çerçevesinde 56-100. maddelerinde bu hak kuruma altına alınmıştır. Ancak dernek kurmak ve üye olmak için bazı istisnalar vardır. Dernek nasıl kurulur diyenlerin aşağıda yer alan dernek kurma şartlarını taşıyor olması gerekmektedir.
Derneklerde Tutulan DefterlerDernek kurduktan sonra aşağıda yer alan defterlerin il sivil toplum müdürlüğüne ya da notere onaylatılması gerekmektedir. Bu defterlere yapılacak olan kayıtlar Hazine ve Maliye Bakanlığınca düzenlenmiş, İçişleri Bakanlığının denetimine tabi tutulmuştur. Bu defterlerin kayıtlarında ve yetki belgesi düzenlenmesinde yapılacak hatalar 1730 TL ile 5000 TL arasında idari para cezası ödemenize neden olacaktır.(dernek cezaları) Dernekler normal koşullarda işletme hesabına göre defter tutmaktadır. Ancak yıllık geliri 500 Bin TL’yi geçenler ve kamu yararına çalışan dernekler Bilanço hesabına göre defter tutmak zorundadır. Tabi geliri 500 Bin TL’nin altında olanların bilanço usulü defter tutması isteğe bağlıdır. Geliri 500 Bin TL’nin altına düşenler ise tekrar işletme defteri tutmaya başlayabilir. Derneklerde tutulması gereken zorunlu defterler:
Köy ve Sosyal Yardımlaşma Derneği Nasıl KurulurDernek kuruluşu aşamasında köy derneği, cami derneği, mezunlar derneği, mesleki dernekler veya sosyal yardımlaşma derneği olmanız fark etmiyor. Sadece dernek tüzüğü gereği birbirlerinden ayrılacaklardır. Faaliyet alanları, üyelik şartları ve gelir elde etme yöntemleri tüzük dahilinde farklıdır. Dernek kurulduktan sonra tutulacak defterler kısmen aynı olsa da faaliyetleri yönünde farklılaşırlar. Örneğin; Spor kulübü kurmak isteyen dernekler, gençlik ve spor kulübü gibi isimler alacak ve denetimi Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünde olacaktır. İktisadi işletme kuracak olan dernekler ve lokal açacak olan dernekler içinde yönetmelik esasında bir takım farklılıklar mevcut. Kamu yararına çalışan derneklerde kuruluş esası ve gereklilik açısından diğerlerinden ayrışır. Bir derneğin bazı koşulları yerine getirmesi koşulu ile Kamu yararına çalışacağı Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenir. En az 1 yıllık faaliyet gösterilmesi ve toplum yararına çalışıyor olması esas alınır. Çocuklar için Dernek Nasıl KurulurÇocuklar İçin Dernek Nasıl Kurulur Çocuklar için dernek kurmak için dernek kurma ve üye olma şartları kanunda kesin bir şekilde belirtilmiştir. 15 yaşını bitirmiş, ayırt etme gücüne sahip çocuklar; toplumsal, ahlaki, bedensel, ruhsal ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı onayı (izni) ile çocuk dernekleri kurabilir veya daha önceden kurulmuş olan çocuk derneklerine üye olabilirler. 12 yaşını tamamlamış küçükler ise, yasal temsilcinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilirler. Ancak yönetim kurulunda yer almaları olanaksızdır. Çocuk derneklerine 18 yaşından büyük olanların kurucu olması ya da üye olması kanuna aykırıdır. Derneklere uygulanacak olan cezai hükümlerde, çocuk derneklerine önce yazılı uyarı gönderilir. Tekrar edilmesi halinde ceza uygulanır. Ayrıca çocuk derneklerine lokal açma izni verilmemiştir. (25772 sayılı Dernekler Yönetmeliği) Dernek İsmi Nasıl OlmalıDernek kurmak için kuruluş bildirim evraklarında yer alacak olan dernek ismi konusunda dikkatli davranmalısınız. Zira sadece dernek ismi nedeniyle onaydan dönek durumunda kalabilirsiniz. Dernek isimlerinde Türk, Türkiye, Cumhuriyet, Milli, Mustafa Kemal, Atatürk, Şehit ve Gazi kelimelerinin kullanımı İçişleri Bakanlığı iznine tabidir. Dernekler aynı zamanda mahkeme kararı ile kapatılmış olan bir derneğin adını veya bunlara ait amblem, rozet ve flama gibi benzeri işaretleri kullanamazlar. Dernek ismi araştırıyorsanız, aynı isimde farklı bir dernek olmaması gerekiyor. Bunun için Bakanlığı oluşturmuş olduğu dernek adı sorgulama ekranından düşündüğünüz dernek adının, kullanılıp kullanılmadığını öğrenebilirsiniz. Dernek Kurmak İçin Gerekli Belgeler ve Defterler
Not: Genel kurul yapılmadan önce, genel kurul yapıldıktan sonra ve denetim esnasında istenen bir takım evraklar mevcuttur. Bunları dernek kuruluş aşamasından sonra hazırlamanız gerekmektedir. Dernek Kurmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken TerimlerFederasyon: Aynı amacı taşıyan en az 5 derneğin bir araya gelip, kuruluş bildirimi ve ekleri il mülki amirliğe vererek tüzel kişilik kazdığı oluşuma verilen isimdir. Federasyon nasıl kurulur başlıklı makale üzerinden tüm detayları edinebilirsiniz. Konfederasyon: Aynı amacı taşıyan ve bu amaçlar etrafından toplanan en az 3 federasyonun bir araya gelip, kuruluş bildirim formunu il mülki idare amirine teslim etmesiyle konfederasyon vasfı kazanılır. Konfederasyon nasıl kurulur başlıklı makale üzerinden gerekli detayları öğrenebilirsiniz. Dernek Lokali: Dernek üyeleri tarafından sosyal ihtiyaçlarını giderme amaçlı, mülki idareden ( Kaymakamlık ya da Valilik ) alınacak izin ile açılan tesislere verilen isimdir. 1 yılı aşkın faaliyet gösteren dernekler, tüzüklerinde yazmasa bile lokal açma hakkına sahiptirler. Detaylar için dernek lokali nasıl açılır başlıklı makaleyi inceleyebilirsiniz. Dernek İktisadi İşletmesi: Bir derneğin elde ettiği üye aidatı, kira geliri, bağış vb. gibi gelirlerin haricinde ticari faaliyetler yürüterek gelir elde etme çabasıdır. Tüzükte iktisadi işletme kurulabilir ibaresi yer almalıdır. Konser, Sinema, Tiyatro, Kermes gibi etkinlikler sürekli gelir getirici faaliyetler ise, iktisadi işletme kurulması gerekir. PRODES: İçişleri Bakanlığı tarafından sivil toplum kuruluşları faaliyetlerinin desteklenmesi ve bu sürecin otomasyon haline getirilmesi amacıyla Proje Destek Sistemi kurulmuştur. Proje başvurusu, yürütmesi ve sonuçlandırılması işlemleri PRODES üzerinden takip edilebilmektedir. Dernekler İle İlgili İstatistikler
Dernek Kurmak İsteyenlerin Dikkat Etmesi Gerekenler
” Dernek nasıl kurulur, Dernek kurmak için Gerekenler Nelerdir ” başlıklı makalemizin sonuna geldik. Aklınıza takılan konularda yorumlar bölümünden bize yazabilir, ayrıca iletişim numaraları üzerinden ücretsiz destek alabilirsiniz. Tek kişi dernek kurabilir mi?Medeni kanun çerçevesinde her bireye dernek kurma, üye olma ve üyelikten çıkma hakkı tanınmıştır. Bu hak ücrete veya harca bağlanamaz. Tabi bu durum sadece dernek kuruluş aşaması için geçerlidir.
Dernek üye sayısı en az kaç olmalıdır?(1) Derneğin Yönetim Kurulu sekiz asil üye ve sekiz yedek üyeden oluşur. Derneğin Yönetim Kurulu asil ve yedek üyelerinin en az beşi, kıdem süresi beşinci yıl olan tüzel kişi üyelerin temsilcilerinden oluşmak zorundadır.
Dernek kurmak için izin alınır mi?Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir. Dernek kurucularının fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Bir derneğin kurulabilmesi için en az 7 gerçek kişiye ihtiyaç vardır.
Dernek kurmak istiyorum ne yapmalıyım?Dernek kurmak için gerekli evraklar; dernek tüzüğü, dernek kuruluş bildirimi, muvafakatname yahut kira kontratı ve son olarak tebligat listesidir. Derneğin tüzüğünün tüm kurucu üyeler tarafından imzalanması ve en az dört tane hazırlanması gereklidir.
|