Iş mahkemesi bilirkişi raporu kaç günde çıkar

Herhangi bir suç işlenmesi sebebiyle açılan davalarda veyahut hukuki uyuşmazlığın yaşandığı zamanlar özel ve teknik bilgiye ihtiyaç duyulması halinde kurum veya kişiler tarafından uzman kişilere başvurularak özenle hazırlanılması istenilen belgelere, bilirkişi raporu denilmektedir. Ceza Kanunu’nun 67. maddesinde bulunan her türlü hususları içermek zorunda olan ve mahkemeye sunulan her türlü raporlardır. Alanında uzmanlar tarafından hazırlanan bu raporda gerekçe belirtmek zorunludur. Raporun ne zaman araştırıldığı ve sunulacağı, içerdiği deliller ve araştırma sonucunda oluşacak sonuçlar hakkında oldukça fazla bilgi içermektedir.

• Bilirkişi Kimdir?
• Bilirkişi Raporu Nedir?
• Hangi Hallerde Bilirkişi Raporu Alınır?
• Davalarda Bilirkişi Ataması Nasıl Yapılmaktadır?
• Bilirkişi Raporuna İtiraz 

Bilirkişi Kimdir?

Meydana gelen uyuşmazlıklara bakan savcı ve hakimler bazen teknik konularda yeterli olamamaktadır. Bu durumda savcı veya hakimin önüne gelen uyuşmazlık konularında uzmana başvuru yapılmaktadır. Bu noktada bilirkişilik dediğimiz kurum devreye girmekte, uzmanlar, yargının ihtiyaç duyduğu teknik ve uzmanlık alanlarını ilgilendiren konularda savcı veya hakime yardımcı olmaktadır.

Bilirkişi, savcının veya hakimin önüne gelen uyuşmazlıkları çözmek amacıyla özel ve teknik bilgiyi gerektiren durumlarda savcıya veya hakime yardımcı konumda bulunan yargılama araçlarından biridir. Hakim, teknik konuyu bilen uzmanlardan alacağı rapor ile davayı çözümlemekte ve bir sonuca varmaktadır.

Alanında uzman kişilerin rapor vermesi durumunda bilgi sahibi oldukları tüm bilgileri ve görüşleri ortaya koyduğu raporlara bilirkişi raporu adı verilmektedir. Mahkeme davalarında tarafların kendini savunabilmesi ve kendilerini ispatlayabilmeleri için teknik bilginin yetersiz olduğu zamanlar, uzmanlara başvurarak hazırlanılmasını istedikleri raporların tamamıdır. Günümüzde uzmanlar tarafından hazırlanan bu bilirkişi raporları, davalar için birer delil niteliği taşımaktadır. Teknik ve özel bilginin yetersiz kaldığı bazı mahkeme davalarında bu yönteme ihtiyaç duyulmaktadır.

Hangi Hallerde Bilirkişi Raporu Alınır?

Mahkemeye intikal eden olaylarda özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde uzman incelemesinin yapılmasına karar verilebilir. Bilirkişi raporu alınmasına hâkim karar vermekte ve rapor alınması da bazı hallerde yasa ile zorunlu hale getirilmiştir. Yine hakim mesleği nedeniyle kendi alanını ilgilendiren konularda uzmana başvurmaz. Bu Hukuk Mahkemeleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. HUMK’un ilgili maddesine göre hukuki bilginin dışında kalan özel ve teknik konularda bilgi gerektiren durumlarda rapor alınması gerektiği belirtilmiştir.

uzmanlar, kendisinden istenen teknik bilgileri rapor haline getirerek mahkemeye sunmaktadır. Raporlar her ne kadar yazılı olarak mahkemeye sunulmak zorunda ise de uzman, görüşünü sözlü olarak da verebilmektedir. Olay hakkında rapor hazırlanmasına gerek görülmezse uzman, görüşünü sözlü olarak da belirtir ve bu görüş de tutanakla kayıt altına alınır. Davanın çözümünde özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde rapor alınmasına ihtiyaç duyulup duyulmayacağına, davaya bakan mahkeme hâkimi karar vermektedir. Mahkeme hâkimi, rapor alınıp alınmamasına taraflardan birinin istemi üzerine veya re’sen de karar vermektedir.

Hâkim, davada uzman görüşüne ihtiyaç duyduğu hallerde, bunu ilgili ara karar gereğince belirtmesi gerekmektedir. Burada önemli olan rapora neden ihtiyaç duyulduğu ve rapor alınmasını tarafların mı yoksa mahkeme hâkiminin mi talep ettiğidir. Verilen bu ara kararda uzmandan istenilen hususlar belirtilmektedir. Ara karar doğrultusunda seçilen bilirkişi raporunu hazırlayacak kişinin kimlik özelliklerinin ve uzmanlık alanının belirtilmesi gerekmektedir.

Davalarda Bilirkişi Ataması Nasıl Yapılmaktadır?

Dava dosyasına bilirkişi raporu hazırlayacak kişinin seçiminde öncelik listede olan uzmanların seçilmesidir. Resmi olmayan kişilerin bilirkişi olarak seçilmesi durumunda ise hâkim, olayların aydınlatılmasında ve değerlendirilmesinde ihtiyaç duyduğu temel bilgileri yeterince verebilecek alanında uzman kişilerin bilirkişi olarak seçilmesine dikkat etmesi gerekmektedir. Bilirkişi raporu hazırlayacak kişinin alanında uzman olması davanın çözümlenmesinde ve hâkimin gerekçeli kararını vermesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca dava için seçilen bilirkişinin konunun uzmanı olması yanında, tarafsız olması da önemli bir etkendir.

Mahkeme hâkimi, uzmandan ne istediğini ara kararda belirtmeli, gerekiyorsa sözlü olarak da ifade etmelidir. İhtilaflı hususlarda mahkeme hâkiminin, rapor hazırlanması için hangi olayların esas alınması gerektiğini belirtmesi gerekmektedir. Ayrıca mahkemenin, görevlendirilen uzmana görevini ve yükümlülüğünü bildirmesi gerekmektedir. Mahkeme tarafından görevi belirtilen uzman, yaptığı araştırma ve değerlendirme sonucunda raporunu mahkemeye sunmaktadır. Mahkemeye sunulan raporda gerekçeli karar olmak zorundandır. Bu gerekçe sayesinde bilgisine başvurulan uzman, özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda hakim, ikna olmakta ve bilirkişi raporunu dikkate almaktadır.

Bilirkişi Raporuna İtiraz 

Taraflar, raporun gerçeği yansıtmadığı, tarafsız olmadığı gibi nedenlere dayanarak rapora itiraz etmektedir. Bu nedenle rapora itirazın önemi, kazanılmış hak doğrultusunda kendini göstermektedir. Teknik ve özel bilgiyi gerektiren hallerde başvurulan bilirkişi raporu, takdiri delillerden olup Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu‟nun 286. maddesinde, “Ehlivukufun rey ve mütalâaları, hakimi takyit etmez” şeklinde ifade edilmiştir. Buna göre takdiri delillerden olan rapor, hakimi bağlamamaktadır. Dolayısıyla hakim, raporun sonucunu serbestçe takdir etmektedir.

Yargıtay tarafından verilen kararlarda, raporun hakimi bağlamayacağı kabul edilmekle birlikte hakim, eksik veya yanlış gördüğü bilirkişi  raporunda eksikliklerin tamamlanması için ek rapor alınmasını istemekte veya yeni bir uzman tayin etmektedir. Hakim, bilirkişi raporunu yeterli gördüğü takdirde gerekçeli kararı verirken rapordan takdiri delil olarak faydalanacaktır. Hakimin yapması gereken, alınan bilirkişi raporu, mantık kuralları çerçevesinde değerlendirmek ve rapordaki gerekçeli kararın mantık ve genel bilgilere aykırı olup olmadığını araştırmaktır. Sonuç olarak hakim, karar verirken rapordan faydalanmaktadır.

Bilirkişi neye göre karar verir?

Bilirkişi raporu mahkemeyi ne kadar etkiler?

Bilirkişi raporu sonucunu nasıl öğrenebilirim?

Mahkemede bilirkişi raporundan sonra ne olur?