Bakıma muhtaç özürlülerin tesbiti ve bakım hizmeti esaslarının belirlenmesine ilişkin yönetmelik

H�k�metin uygulamaya koymu� oldu�u evde bak�m hizmeti gibi g�zel ve insani uygulamay� genelden ��kararak farkl� durumda olabilecek bireylere g�re yeniden kanunla�t�rmas� daha iyi sonu�lar verecektir. Bak�m hizmetine ihtiyac� bulunan bireylerin tesbit edilmesi konusu yeniden g�zden ge�irilmelidir. �zellikle birden fazla bak�ma ihtiyac� olan bireye sahip ailelerin durumlar�na uygun ve ma�duriyetlerini giderecek bir uygulamaya gidilmesi �nemli olacakt�r.
Sa�l�k Bakanl��� �nc�l���nde ba�lat�lan evde ya da kurumlarda bak�m hizmeti engelli, ya�l�, kimsesiz yoksul bireylerin insani ko�ullarda ya�am s�rebilecekleri ortamlar�n olu�turulmas� bak�m�ndan da �nemli bir uygulamad�r. Aile ve Sosyal Politikalar Bakan� Say�n Fatma �ahin, yapm�� oldu�u konu�mada yakla��k olarak 400 bin engelli ve ya�l� bireye evde bak�m hizmeti verdiklerini ifade etmi�lerdir. Ve ayr�ca 120 bin ki�inin de s�rada bekledi�ine vurgu yapm��t�r. Bu da g�steriyor ki �zellikle Sa�l�k Bakanl��� ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl��� bu konuda titiz, ciddi ve �nemli �al��malar yapmaktad�rlar.
30.07.2006 tarihinde ��kar�lan 'Bak�ma Muhta� �z�rl�lerin Tesbiti ve Bak�m Hizmeti Esaslar�n�n Belirlenmesine �li�kin Y�netmelik'de 'Her ne ad alt�nda olursa olsun her t�rl� gelirleri toplam� esas al�nmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla y�k�ml� oldu�u birey say�s�na g�re kendilerine d��en ortalama ayl�k gelir tutar� bir ayl�k net asgari �cret tutar�n�n 2/3'�nden daha az olan bak�ma muhta� �z�rl�leri, bu �z�rl�lere verilecek bak�m hizmetlerini, hizmetlerin �cretlendirilmesini ve �cretlerin �denmesini kapsar' diyerek Bak�m hizmeti alacak ki�inin kendisine d��en gelirin asgari �cretin 3/2 olma �art� getirilmi�tir.

DEVLET K�MLERE BAKMALI

Bak�m hizmeti alacak ki�inin % 51 �zeri ve a��r �z�r oldu�u ayr�ca sa�l�k kurulu raporu ile de belgelendirilmi� olmas� gerekmektedir. Bu iki �art� yerine getirmek ko�uluyla evde ya da kurumlardan bu hizmeti almak imkan� vard�r.

�zellikle engelli bireylerin, ya�amlar�n� kendi iradeleri d���ndaki engellerden dolay� insani ko�ullarda s�rd�rebilmeleri i�in desteklenmeleri ve devletin bu y�nden sosyal olmas�n�n, temel hak ve �zg�rl�kler ac�s�ndan da savunulmas� gereken ve insan haklar� ac�s�ndan �zel bir durumdur. �zellikle bak�m hizmeti i�in ilgili bireyin kendisine d��en gelirin asgari �cretin 3/2'lik gelirden d���k olma �art�n�n en �nemli ve belirleyici olmas� Anayasal bir ilke olan 'sosyal devlet' ilkesi ile �eli�mektedir.

Bak�m hizmetinden yararlanacak ki�inin de�il de b�t�n ailesinin gelir durumuna bak�lmas� hizmeti alacak olan, engelli, ya�l� vb. ki�ilerin asl�nda birey olarak kabul edilmemesini de getirmektedir.

Bak�m hizmeti alacak engelli, ya�l� bireylere bulunan ailelerin ya�ad�klar� s�k�nt�lar sosyal-k�lt�rel, ekonomik olarak �ok fazlad�r. Bu ki�ilerin ihtiya�lar� ve bu ihtiya�lar i�in harcanacak tutarlar e�it de�ildir. % 51 ile % 90 a��r engelli ve bak�ma ihtiyac� olan bireyleri bir tutmak, ortopedik, g�rme, zihinsel, s�re�en hastal��a sahip olan bireylere hizmeti sunmak i�in genel kurallar� belirlemek bu ki�ileri homojen gruplar olarak da g�rmektir. Oysa ki engelli bireyler ve ya�l�lar�n ya�ad�klar� s�k�nt�lar bir de�ildir. Ayn� engel gurubunda bulunan engelli bireylerin dahi ihtiya� duyduklar� destek oran� ve �e�idi farkl�d�r.

Engellilere, ya�l�lara ve s�re�en hastal��� bulunan ki�ilere verilecek olan bak�m hizmetinin deste�i sadece dezavantajl� bireyleri de�il onlar�n �evrelerini de etkileyecektir. Bak�ma ihtiyac� olan bireylere sahip ailelerde en b�y�k s�k�nt�y� kad�nlar ya�amaktad�r. Bak�m hizmetini sunmak zorunda kalan kad�nlar ayn� zamanda ekonomik hayat�n ve sosyal hayat�n d���nda kalmakta ve kendileri de bu y�nlerden dezavantajl� duruma d��mektedirler. Engelli bireye bakan anneye sigorta ve emeklilik a��s�ndan baz� kolayla�t�r�c� �nemli ve olumlu ad�mlar at�lm��t�r ama bunlar tek ba��na yeterli de�ildir.

Evde bak�m hizmeti genelde bir ki�i varsay�larak d�zenlenmi�tir. Oysa bizim bildi�imiz birden fazla engelli ve bak�m hizmeti ihtiyac� bulunan ki�iler vard�r. Bunlar�n sa�l�k harcamalar� ve bak�m hizmetlerine ay�racaklar� ki�i ve zaman s�releri ile tek bireye sahip ailelerin harcama ve bak�m ihtiya�lar� i�in ihtiyac� olan �eyler ayn� oranda de�ildir. Burada yap�lmas� gereken birden fazla bak�ma ihtiyac� olan bireyleri bulunan ailelere verilecek destek ile bir ki�i bulunan ailelere verilecek hizmetin tesbiti ve de�erlendirilme �artlar�n� farkl�la�t�rmak gerekmektedir.

Bir ki�i olan ailelerde 3/2 asgari �cret �art� aranmakta, birden fazla bak�ma ihtiyac� olan bireyi bulunanda da ayn� �art aranmaktad�r. Bu uygulama sonucunda birden fazla bak�ma ihtiyac� olan bireyi bulunan aileler dolayl� olarak ma�dur duruma d��mektedirler. Birden fazla bak�ma ihtiyac� olan bireyi bulunan ailelere 3/2 asgari gelirden fazla ki�i ba��na d��en gelire sahip olsalar dahi pozitif ayr�mc�l�k yap�larak bak�m hizmetinden ve hakk�ndan yararlanmalar� sa�lanmal�d�r.

H�ZMET GEN��LEYEREK DEVAM ETMEL�

�nsan haklar� ac�s�ndan dezavantajl� bireylerin aileleri �zerinden de�erlendirilmesi ve bir hizmeti al�p almamalar�n�n belirlenmesi do�ru bir anlay�� de�ildir. Sa�l�k, sosyal, k�lt�rel, ekonomik gibi haklardan yararlanabilmek i�in dezavantajl� bireyler aile halk�n�n gelir durumu �zerinden de�il kendilerinin geliri �zerinden de�erlendirilmelidirler. Aile �zerinden y�r�yen bir sosyal g�venlik anlay��� asl�nda engelli bireyi yok saymak ve birey olarak kabul etmemektir. Oysaki engelli bireylerin de bir ki�ili�i, onuru ve insan olmaktan gelen do�al vazge�ilmez ve devredilmez haklar� vard�r.

H�k�metin uygulamaya koymu� oldu�u evde bak�m hizmeti gibi g�zel ve insani uygulamay� genelden ��kararak farkl� durumda olabilecek bireylere g�re yeniden kanunla�t�rmas� daha iyi sonu�lar verecektir.

Bak�m hizmetine ihtiyac� bulunan bireylerin tesbit edilmesi konusu yeniden g�zden ge�irilmelidir. �zellikle birden fazla bak�ma ihtiyac� olan bireye sahip ailelerin durumlar�na uygun ve ma�duriyetlerini giderecek bir uygulamaya gidilmesi �nemli olacakt�r.

http://yenisafak.com.tr  yay�nlam��t�r.
 

Bakıma muhtaç raporu yüzde kaç olmalı?

Bakıma muhtaçlık kriterleri nelerdir?

Engellilerde bakım hizmeti kaç çeşittir?

Evde bakım raporu yüzde kaç olmalı 2022?