EMEKLİLİK İŞLEMLERİ
Ülkemizde en önemli kriterlerden biride emeklilik için planlama yapılırken, konuya hakim olmayan yada bilgi kirliliği içeren şehir efsanesi duyumlarla yola çıkanlar kaybediyor.
5510 sayılı Kanuna göre bir hizmet akdine tabi olarak bağımlı çalışan 4/a ve 4/b kapsamındaki sigortalıların yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi için belirli şartların yerine gelmesi gerekir. Kanuna göre bu şartlar;
- Belirli bir yaşa gelme
- Belirli bir süre sigortalı
olma
- Belirli bir süre prim ödeme
- Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılma
- SGK’ ya yazılı talepte bulunma.
Emeklilikte sigortalıların prim gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaş şartını tamamlamaları gerekiyor. Yani, her üç şartın aynı anda sağlanması halinde emekli olunabiliyor. 4/a ve 4/b kapsamından emeklilik şartları ve ödenmesi gereken en az prim ödeme gün sayısı işe giriş tarihine göre değişkenlik göstermektedir.
İlk defa 9 Eylül 1976 tarihinden önce sigortalı olan erkeklerle 9 Eylül 1981 tarihinden önce sigortalı olan kadınlar; erkekse en az 25 yıl sigortalı olma, kadınsa en az 20 yıl sigortalı olma ve 5000 gün prim ödeme koşuluyla yaşı beklemeden emekli olabilir. Yine bu tarihlerden önce sigortalı olanlar en az 15 yıl sigorta ve en az 3600 gün prim ödeme şartıyla da erkekse 55 kadınsa 50 yaşında emekli olabilir.
Erkekler için 9 Eylül 1976 ila 8 Eylül 1999, kadınlar için ise 9 Eylül 1976 ila 8 Eylül 1999 aralığında ilk defa sigortalı olanlar sigortalılık süresi, kademeli bir prim ödeme gün sayısı ve yaş şartını sağlayarak emekli olabilirler. İlk defa 9 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 7000 gün prim ödemek ya da 25 yıl sigortalılık süresi yanında 4500 gün prim ödemek koşuluyla 58 yaşında emekli olurlar. İlk defa 9 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan erkekler 7000 gün prim ödemek ya da 25 yıl sigortalılık süresi yanında 4500 gün prim ödemek koşuluyla 60 yaşında emekli olurlar. İlk defa 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar en az 7200 gün prim ödemek koşulunu 31 Aralık 2035 tarihinde sağlarsa yaştan etkilenmeden diğer bir ifade ile kadınsa 58 erkekse 60 yaşında emekli olabilir.
Sigortalıların birden fazla sosyal güvenlik kurumuna tabi çalışması varsa bu süreler birbirleri ile çakışmamak koşuluyla birleştirilir. Son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan statüye göre, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu şartlardan aylık bağlanır. Son yedi yıl hesabında sigortalının emeklilik başvurusundan geriye doğru yedi yıla değil fiilen primi ödenen son yedi yıla bakılır. 4/a kapsamındaki sigortalıların yaşlılık aylığı başvuruları sigortalının en son çalıştığı işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik merkezine yapılır. İşyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik merkezinde emeklilik (tahsis servisi) yoksa başvuru Kurumca belirlenen sosyal güvenlik merkezine yapılır.
Sigortalıların emekli maaşını etkileyen ödenen prim miktarı, ortalama kazanç, sigortalının prim gün sayısı, sigortalının yaşı, aylık bağlama oranı gibi önemli kriterler bulunmaktadır. Ortalama kazancın ne kadarının emekli aylığı olarak bağlanacağı, aylık bağlama oranı ile belirlenir. Özellikle 1990-1999 döneminde, 2000-2008 döneminde ve 2008’den sonra ödenen primler aylık bağlanmasında dikkate alınır.
Çalışma hayatının başında iyi bir emeklilik planlaması yapmak lazım. Emeklilik planlaması yapmak isteyen, ne zaman emekli olacağını, iyi bir emekli maaşı almak için ne yapması gerektiği konusunda tüm bilgiler sgkizmirdanışmanlıkta.
Normal Emeklilik Şartları
İlk defa 1 Mayıs 2008 ve sonrasında sigortalı olmuş/olacaklar için Emeklilik Şartları na bakıldığında prim gün sayısı şartı 7 bin gün değil, 7 bin 200 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tespiti de 7 bin 200 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli edilir. 7 bin 200 gün sayısının doldurulduğu tarihe göre de aşağıdaki yaş şartı aranır.
Buna göre; 7200 günü 31 Aralık 2035’e kadar tamamlayan erkekler 60, kadınlar ise 58 yaşında emekli olur, ancak 7200 günü bu tarihten sonra tamamlayanlar için yaşlar aşağıdaki gibidir:
01.01. 2036 – 31.12.2037 tarihleri arasında tamamlayan erkek için 61, kadın için 59
01.01.2038 ile 31.12.2039 tarihleri arasında tamamlayan erkek için 62, kadın için 60
01.01.2040 ile 31.12.2041 tarihleri arasında tamamlayan erkek için 63, kadın için 61
01.01.2042 ile 31.12.2043 tarihleri arasında tamamlayan erkek için 64, kadın için 62
01.01.2044 ile 31.12.2045
tarihleri arasında tamamlayan erkek için 65, kadın için 63
01.01.2046 ile 31.12.2047 tarihleri arasında tamamlayan erkek için 65, kadın için 64
01.01.2048 tarihinden itibaren ise kadın için 65 olarak uygulanır.
Yaş hadlerinin uygulanmasında 7200 prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihteki geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
5400 Gün İle Kısmi Emeklilik Şartları
– Erkekler için 5 bin 400 gün ile kısmi emeklilik şartı:
1 Mayıs 2008 ve sonrasında sigortalı olmuş /olacak erkeklerden 5400 günü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayan erkekler 63 yaşında emekli olurlar, ama 5400 gün ile kısmi emeklilik şartını;
01.01.2036 ile 31.12. 2037 tarihleri arasında tamamlayan erkek 64,
01.01.2038’den sonra tamamlayan erkek için 65 yaşında emekli olur.
Yaş hadlerinin uygulamasında 5400 gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
– Kadınlar için kısmi 5 bin 400 gün ile emekli kısmi emeklilik şartı
1 Mayıs 2008 ve sonrasında sigortalı olmuş /olacak kadınlardan 5400 günü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayan kadınlar 61 yaşında emekli olurlar, diğer kadınlar ise
01.01.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında 5 bin 400 günü tamamlaya 62,
01.01.2038 ile 31.12.2039 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan 63,
01.01.2040 ile 31.12.2041 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan 64,
01.01.2042 tarihinden itibaren
65 yaşında olarak emekli olur.
Yaş hadlerinin uygulanmasında 5 bin 400 prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.